Inscription Database

Epitaph from Cillium – al-Qaṣrain (Africa Proconsularis)

Canonical URI:
https://edh.ub.uni-heidelberg.de/edh/inschrift/HD064997 (Last Updates: 2012-02-07, Gräf)

Transcription Majuscle
Sint licet exiguae fugentia tempora vitae SINT LICET EXIGVAE FVGENTIA TEMPORA VITAE
parvaq(ue) raptorum cito transeat hora dierum PARVAQ RAPTORVM CITO TRANSEAT HORA DIERVM
mergat et Elysiis mortalia corpora terris MERGAT ET ELYSIIS MORTALIA CORPORA TERRIS
adsidue rupto Lachesis male conscia penso ADSIDVE RVPTO LACHESIS MALE CONSCIA PENSO
iam tamen inventa est blandae rationis imago IAM TAMEN INVENTA EST BLANDAE RATIONIS IMAGO
per quam prolatos homines in tempora plu[ra] PER QVAM PROLATOS HOMINES IN TEMPORA PLV[ ]
longior excipiat memoratio multaq(ue) servet LONGIOR EXCIPIAT MEMORATIO MVLTAQ SERVET
secum per titulos mansuris fortius annis SECVM PER TITVLOS MANSVRIS FORTIVS ANNIS
ecce recens pietas omni placitura favore ECCE RECENS PIETAS OMNI PLACITVRA FAVORE
ingentem famae numerum cum laude meretur INGENTEM FAMAE NVMERVM CVM LAVDE MERETVR
exemplo iam plena novo quam Flavius alto EXEMPLO IAM PLENA NOVO QVAM FLAVIVS ALTO
more Secundus agens patrio signavit honore MORE SECVNDVS AGENS PATRIO SIGNAVIT HONORE
quis non iam pronis animi virtutibus adsit QVIS NON IAM PRONIS ANIMI VIRTVTIBVS ADSIT
quis non hoc miretur opus fusasq(ue) videndo QVIS NON HOC MIRETVR OPVS FVSASQ VIDENDO
divitias stupeat tantos se cernere census DIVITIAS STVPEAT TANTOS SE CERNERE CENSVS
per quos aetherias surgunt monimenta per auras PER QVOS AETHERIAS SVRGVNT MONIMENTA PER AVRAS
haec est fortunae melius laudanda facultas HAEC EST FORTVNAE MELIVS LAVDANDA FACVLTAS
sic sibi perpetuas faciunt impendia sedes SIC SIBI PERPETVAS FACIVNT IMPENDIA SEDES
sic immortales scit habere pecunia mores SIC IMMORTALES SCIT HABERE PECVNIA MORES
aeterno quotiens stabilis bene figitur usu AETERNO QVOTIENS STABILIS BENE FIGITVR VSV
viderit ille furor nimio qui ducitur auro VIDERIT ILLE FVROR NIMIO QVI DVCITVR AVRO
quem trahit argenti venalis sanguine candor QVEM TRAHIT ARGENTI VENALIS SANGVINE CANDOR
viderit et fusae vanis in amoribus errans VIDERIT ET FVSAE VANIS IN AMORIBVS ERRANS
gloria luxuriae peregrinas quaerere magno GLORIA LVXVRIAE PEREGRINAS QVAERERE MAGNO
quae didicit vestes gemmasq(ue) nitore placentes QVAE DIDICIT VESTES GEMMASQ NITORE PLACENTES
aut ab Aeruthreo venientia munera fluctu AVT AB AERVTHREO VENIENTIA MVNERA FLVCTV
quam laedunt gentes vario certamine rerum QVAM LAEDVNT GENTES VARIO CERTAMINE RERVM
Graecia cum pueris Hispania Pallados usu GRAECIA CVM PVERIS HISPANIA PALLADOS VSV
venatu Lybiae tellus orientis amomo VENATV LYBIAE TELLVS ORIENTIS AMOMO
Aegyptos Phariis levitatibus artibus actis AEGYPTOS PHARIIS LEVITATIBVS ARTIBVS ACTIS
Gallia semper ovans dives Campania vino GALLIA SEMPER OVANS DIVES CAMPANIA VINO
haec cito deficiunt et habent breve munus amoris HAEC CITO DEFICIVNT ET HABENT BREVE MVNVS AMORIS
momentis damnata suis sed si quis ad omnes MOMENTIS DAMNATA SVIS SED SI QVIS AD OMNES
respiciat vitae casus hominemque laboret RESPICIAT VITAE CASVS HOMINEMQVE LABORET
metiri brevitate sua tunc credere discet METIRI BREVITATE SVA TVNC CREDERE DISCET
nil aliut(!) melius fieri nisi viribus aevi NIL ALIVT MELIVS FIERI NISI VIRIBVS AEVI
quot(!) possit durare diu sub honore deorum QVOT POSSIT DVRARE DIV SVB HONORE DEORVM
nunc ego non dubitem tacitis Acherontos in umbris NVNC EGO NON DVBITEM TACITIS ACHERONTOS IN VMBRIS
si post Fata manent sensus gaudere parentem SI POST FATA MANENT SENSVS GAVDERE PARENTEM
saepe Secunde tuum reliquas et spernere turmas SAEPE SECVNDE TVVM RELIQVAS ET SPERNERE TVRMAS
quod sciat hic tantam faciem superesse sepulchri QVOD SCIAT HIC TANTAM FACIEM SVPERESSE SEPVLCHRI
perpetua novitate sui s[i]c stare nitentes PERPETVA NOVITATE SVI S[ ]C STARE NITENTES
consensus lapidum sic de radice levatos CONSENSVS LAPIDVM SIC DE RADICE LEVATOS
in melius crevisse gradus ut et angulus omnis IN MELIVS CREVISSE GRADVS VT ET ANGVLVS OMNIS
sic quasi mollitae ductus sit stamine cerae SIC QVASI MOLLITAE DVCTVS SIT STAMINE CERAE
mobilibus signis hilaris scalptura n[ov]a[t]ur MOBILIBVS SIGNIS HILARIS SCALPTVRA N[ ]A[ ]VR
et licet atsidue(!) probet hos vaga turba decores ET LICET ATSIDVE PROBET HOS VAGA TVRBA DECORES
lucentes stupeat pariter pendere columnas LVCENTES STVPEAT PARITER PENDERE COLVMNAS
quit(!) cum militiae titulos ipsumque parentem QVIT CVM MILITIAE TITVLOS IPSVMQVE PARENTEM
numinibus dederis haec gaudia saepe videntem NVMINIBVS DEDERIS HAEC GAVDIA SAEPE VIDENTEM
quae quondam dedit ipse loco dum munera Bacchi QVAE QVONDAM DEDIT IPSE LOCO DVM MVNERA BACCHI
multa creat primasq(ue) cupit componere vi[te]s MVLTA CREAT PRIMASQ CVPIT COMPONERE VI[ ]S
et nemus exornat revocatis saepius undis ET NEMVS EXORNAT REVOCATIS SAEPIVS VNDIS
permittant mihi [fa]ta loq[ui n]octisq(ue) timendae PERMITTANT MIHI [ ]TA LOQ[ ]OCTISQ TIMENDAE
regnator Stygius sic immortalis haberi REGNATOR STYGIVS SIC IMMORTALIS HABERI
iam debet pater ecce tuus Ditisq(ue) relicti IAM DEBET PATER ECCE TVVS DITISQ RELICTI
tristem deservisse domum dum tempore toto TRISTEM DESERVISSE DOMVM DVM TEMPORE TOTO
mavolt(!) haec monumenta sequi scriptisq(ue) per aevom MAVOLT HAEC MONVMENTA SEQVI SCRIPTISQ PER AEVOM
[vi]vere nominibus solitis insistere lucis [ ]VERE NOMINIBVS SOLITIS INSISTERE LVCIS
[adsi]due patrias hinc cernere dulciter arces [ ]DVE PATRIAS HINC CERNERE DVLCITER ARCES
 
quosq(ue) dedit natis prope semper habere Penates QVOSQ DEDIT NATIS PROPE SEMPER HABERE PENATES
forsitan haec multi vano sermone ferentes FORSITAN HAEC MVLTI VANO SERMONE FERENTES
venturae citius dicant praesagia mortis VENTVRAE CITIVS DICANT PRAESAGIA MORTIS
si quis dum vivit ponat monimenta(!) futuris SI QVIS DVM VIVIT PONAT MONIMENTA FVTVRIS
temporibus mihi non tales sunt pectore sensus TEMPORIBVS MIHI NON TALES SVNT PECTORE SENSVS
set(!) puto securos fieri quicumque parare SET PVTO SECVROS FIERI QVICVMQVE PARARE
aeternam volvere domum certoque rigore AETERNAM VOLVERE DOMVM CERTOQVE RIGORE
numquam lapsuros vitae defigere muros NVMQVAM LAPSVROS VITAE DEFIGERE MVROS
fatis certa via est neq(ue) se per stamina mutat FATIS CERTA VIA EST NEQ SE PER STAMINA MVTAT
Atropos ut primo coepit decurrere filo ATROPOS VT PRIMO COEPIT DECVRRERE FILO
crede Secunde mihi pensatos ibis in annos CREDE SECVNDE MIHI PENSATOS IBIS IN ANNOS
set(!) securus eris set(!) toto pectore dives SET SECVRVS ERIS SET TOTO PECTORE DIVES
dum nulli gravis esse potes nec plena labore DVM NVLLI GRAVIS ESSE POTES NEC PLENA LABORE
testamenta facis tuus hoc dum non timet heres TESTAMENTA FACIS TVVS HOC DVM NON TIMET HERES
ut sic aedificet iam nunc quodcumq(ue) relinques VT SIC AEDIFICET IAM NVNC QVODCVMQ RELINQVES
totum perveniet tua quo volet ire voluntas TOTVM PERVENIET TVA QVO VOLET IRE VOLVNTAS
sed revocat me cura operis celsiq(ue) decores SED REVOCAT ME CVRA OPERIS CELSIQ DECORES
stat sublimis honor vicinaq(ue) nubila pulsat STAT SVBLIMIS HONOR VICINAQ NVBILA PVLSAT
et solis metitur iter si iungere montes ET SOLIS METITVR ITER SI IVNGERE MONTES
forte velint oculi vincuntur in ordine colles FORTE VELINT OCVLI VINCVNTVR IN ORDINE COLLES
si videas campos infra iacet abdita tellus SI VIDEAS CAMPOS INFRA IACET ABDITA TELLVS
non sic Romuleas exire colossos in arces NON SIC ROMVLEAS EXIRE COLOSSOS IN ARCES
dicitur aut circi medias obeliscus in auras DICITVR AVT CIRCI MEDIAS OBELISCVS IN AVRAS
nec sic sistrigeri demonstrat pervia Nili NEC SIC SISTRIGERI DEMONSTRAT PERVIA NILI
dum sua perspicuis aperit Pharos aequora flam(m)is DVM SVA PERSPICVIS APERIT PHAROS AEQVORA FLAMIS
quid non docta facit pietas lapis ecce foratus QVID NON DOCTA FACIT PIETAS LAPIS ECCE FORATVS
luminibus multis hortatur currere blandas LVMINIBVS MVLTIS HORTATVR CVRRERE BLANDAS
intus apes et cerineos componere nidos INTVS APES ET CERINEOS COMPONERE NIDOS
ut semper domus haec Thymbraeo nectare dulcis VT SEMPER DOMVS HAEC THYMBRAEO NECTARE DVLCIS
sudet florisapos dum dant nova mella liquores SVDET FLORISAPOS DVM DANT NOVA MELLA LIQVORES
huc iterum pietas venerandas erige mentes HVC ITERVM PIETAS VENERANDAS ERIGE MENTES
et mea quo nosti carmina more fove ET MEA QVO NOSTI CARMINA MORE FOVE
ecce Secundus adest iterum qui pectore sancto ECCE SECVNDVS ADEST ITERVM QVI PECTORE SANCTO
non monimenta patri sed nova templa dedit NON MONIMENTA PATRI SED NOVA TEMPLA DEDIT
quo nunc Calliope gemino me limite cogis QVO NVNC CALLIOPE GEMINO ME LIMITE COGIS
quas iam transegi ru(r)sus adire vias QVAS IAM TRANSEGI RVSVS ADIRE VIAS
nempe fuit nobis operis descriptio magni NEMPE FVIT NOBIS OPERIS DESCRIPTIO MAGNI
diximus et iunctis saxa polita locis DIXIMVS ET IVNCTIS SAXA POLITA LOCIS
circuitus nemorum currentes dulciter undas CIRCVITVS NEMORVM CVRRENTES DVLCITER VNDAS
atque(!) reportantes m[ell]a frequenter apes ATQVE REPORTANTES M[ ]A FREQVENTER APES
hoc tamen hoc solum [n]ostrae puto defuit arti HOC TAMEN HOC SOLVM [ ]OSTRAE PVTO DEFVIT ARTI
dum cadis ad multos ebria Musa iocos DVM CADIS AD MVLTOS EBRIA MVSA IOCOS
in summo tremulas galli non diximus alas IN SVMMO TREMVLAS GALLI NON DIXIMVS ALAS
altior extrema qui puto nube volat ALTIOR EXTREMA QVI PVTO NVBE VOLAT
 
cuius si membris vocem natura dedisset CVIVS SI MEMBRIS VOCEM NATVRA DEDISSET
cogeret hic omnes surgere mane deos COGERET HIC OMNES SVRGERE MANE DEOS
et iam nominibus signantur limina certis ET IAM NOMINIBVS SIGNANTVR LIMINA CERTIS
cernitur et titulis credula vita suis CERNITVR ET TITVLIS CREDVLA VITA SVIS
opto Secunde geras multos feliciter annos OPTO SECVNDE GERAS MVLTOS FELICITER ANNOS
et quae fecisti tu monimenta legas ET QVAE FECISTI TV MONIMENTA LEGAS
 
T(itus) Flavius Se- T FLAVIVS SE
cundus filius CVNDVS FILIVS
fecit FECIT
T(ito) Flavio Secun- T FLAVIO SECVN
do patri pio DO PATRI PIO
mil(itavit) an(nos) XXXIII MIL AN XXXIII
vix(it) an(nos) CX h(ic) s(itus) e(st) VIX AN CX H S E
Flaviae Urbanae FLAVIAE VRBANAE
matri piae vix(it) MATRI PIAE VIX
an(nos) CV h(ic) s(ita) e(st) AN CV H S E
Fl(aviae) Secundae so- FL SECVNDAE SO
rori p(iae) v(ixit) a(nnos) XX h(ic) s(ita) e(st) RORI P V A XX H S E
T(ito) Fl(avio) Marcello fra- T FL MARCELLO FRA
tri p(io) v(ixit) a(nnos) XX h(ic) s(itus) e(st) TRI P V A XX H S E
T(ito) Fl(avio) Martiali fratr- T FL MARTIALI FRATR
i mil(itavit) a(nnos) XII v(ixit) a(nnos) XXXV h(ic) s(itus) e(st) I MIL A XII V A XXXV H S E
Fl(aviae) Speratae soro- FL SPERATAE SORO
ri p(iae) v(ixit) a(nnos) XXXVI h(ic) s(ita) e(st) RI P V A XXXVI H S E
Aemiliae Sex(ti) fi(liae) AEMILIAE SEX FI
Pacatae uxori piae PACATAE VXORI PIAE
flaminicae perp(etuae) FLAMINICAE PERP
vix(it) an(nos) LIII h(ic) s(ita) e(st) VIX AN LIII H S E
T(itus) Flavius T(iti) filius T FLAVIVS T FILIVS
Pap(iria) Secundus ipse PAP SECVNDVS IPSE
flamen perp(etuus) vix(it) FLAMEN PERP VIX
an(nos) LX h(ic) s(itus) e(st) AN LX H S E
Fl(aviae) T(iti) filiae Pacatae fla- FL T FILIAE PACATAE FLA
minicae perp(etuae) col(oniae) The- MINICAE PERP COL THE
lept(ensis) fil(iae) piae Fl(avia) Libera ma- LEPT FIL PIAE FL LIBERA MA
ter statuam posuit TER STATVAM POSVIT
v(ixit) a(nnos) XV m(enses) X h(ic) s(ita) e(st) V A XV M X H S E
F(lavia) Libera T(iti) Fl(avi) Secundi F LIBERA T FL SECVNDI
uxor pia vix(it) an(nos) LXXXVIII VXOR PIA VIX AN LXXXVIII
h(ic) s(ita) e(st) H S E
 
Fl(avia) Faustina FL FAVSTINA
pia vix(it) an(nos) PIA VIX AN
XXXVIII h(ic) s(ita) e(st) XXXVIII H S E
T(itus) Fl(avius) Faustinus T FL FAVSTINVS
et Fl(avia) Victori- ET FL VICTORI
a parentes po- A PARENTES PO
suerunt SVERVNT
 
Fl(avia) Libera pia FL LIBERA PIA
vix(it) an(nos) XVI m(enses) VI VIX AN XVI M VI
T(itus) Fl(avius) Faustinus et T FL FAVSTINVS ET
Fl(avia) Victoria FL VICTORIA
parentes po- PARENTES PO
suerunt h(ic) s(ita) e(st) SVERVNT H S E
 
T(itus) Fl(avius) Pap(iria) Receptus T FL PAP RECEPTVS
aedilicius q(uaestor) ae- AEDILICIVS Q AE
rari(i) decurio RARI DECVRIO
col(oniae) Thelept(ensis) pius COL THELEPT PIVS
vix(it) an(nos) XXXVI VIX AN XXXVI
h(ic) s(itus) e(st) H S E
T(itus) Fl(avius) Faustinus T FL FAVSTINVS
et Fl(avia) Victoria ET FL VICTORIA
parentes posu- PARENTES POSV
erunt ERVNT
Chronological Data:
151 AD – 170 AD
Literature:
  • AE 1993, 1714.
  • AE 2008, 0150.
  • CIL 08, 00211.
  • CIL 08, 00212.
  • CIL 08, 00213.
  • CIL 08, 00214.
  • CIL 08, 00215.
  • CIL 08, 00216.
  • CIL 08, 00211-00216 add. p. 925.
  • CIL 08, 00211-00216 add. p. 2353.
  • CIL 08, 11300.
  • ILTun 0331.
  • CLE 1552.
  • J.-M. Lassère u. a., Les Flavii de Cillium. Étude architecturale, épigraphique, historique et littéraire du mausolée de Kasserine (CIL VIII, 211-216) (Roma 1993). - AE 1993.
  • C. Hendriksén, in: A.M. Morelli (Hrsg.), Epigramma longum. Da Marziale alla tarda antichità. From Martial to Late Antiquity. Atti del Convegno Internazionale, Cassino 2006 (Cassino 2008) 704-708. 721-722, Nr. 3. - AE 2008.

IIIF Manifest

Find circumstances / present location

province:
country:
Tunisia
ancient find spot:
Cillium
modern find spot:
find spot:
modern region:

Type of inscription / language

type of inscription:
epitaph
language:
Latin

Type of monument

type of monument:
grave monument
decoration:
present

Historical relevant data

religion:
names of pagan deities; cult functions, pagan
geography:
present

General Data

Download